Poszukiwanie modelu biznesowego dla swojego pomysłu, produktu lub usługi jest bardzo wyczerpującym procesem, czekającym każdego innowatora. Poszukując swojego miejsca na rynku możemy wybrać drogę sprzedaży, swojego prototypu, know-how lub pomysłu, dużemu podmiotowi o pewnej pozycji rynkowej. Możemy również poszukać mniejszego partnera biznesowego z odpowiednimi zasobami do utworzenia spółki, zdecydować na działanie samodzielne w formule małego biznesu lub założyć startup. Właśnie startup, może być najlepszą drogę do rozwinięcia Twojego biznesu!
Co to jest startup?
Startup to dosłownie przedsięwzięcie w początkowej fazie. Gdyby to proste wyjaśnienie było w pełni wyczerpujące nie rozgrzewałoby ono wyobraźni inwestorów od ponad dwóch dekad. Wiąże się to z tym, że na mianem startupów zaczęto nazywać bardzo specyficzny rodzaj nowych przedsięwzięć cechujących się innowacyjnym, często wręcz niesprawdzonym wcześniej modelem biznesowym oraz potencjałem rozwojowym.
Cechy startupów
W jaki sposób oceniać nowe przedsięwzięcia, by wyłuskać te które zasługują na bycie startupami lub jak kreować własny biznes by zaczynał jako startup?
Nowy model biznesowy
Startupy w odróżnieniu od małych biznesów, skupiają się na poszukiwaniu niezagospodarowanej przestrzeni rynkowej. Nie podejmują walki z dużymi rynkowymi graczami powielając ich modele biznesowe, tylko szukają własnej przestrzeni w której mogą zaoferować swój, często innowacyjny, produkt lub usługę.
Potencjał rozwojowy – skalowalność startupów
Poszukiwanie błękitnego oceanu, na którym można swobodnie rozwinąć biznes, jest koniecznością gdy pod uwagę weźmiemy kolejny aspekt startupów – skalowalność. U podstaw zarządzania startupem stoi filozofia szybkiego rozwoju przedsiębiorstwa, które musi się otwierać na nowe możliwości rynkowe, wychodząc z fazy finansowania prywatnego do finansowania ze źródeł zewnętrznych. Zadłużanie się startupu w fazie szybkiego wzrostu lub dzielenie się udziałami za środki do realizacji projektu nie jest smutną ostatecznością a wręcz podstawą finansowej części modelu biznesowego.
Elastyczne zarządzanie zespołem startupu
Z aspektu rozwojowego startupów wynika również kolejna ich cecha – są to projekty zespołowe. Nie można wręcz rozpocząć tworzenia startupu samodzielnie, ponieważ zaczynając taką inwestycję potrzebujemy szerokiego zakresu wiedzy i umiejętności oraz struktury właścicielskiej, która pozwoli zabezpieczyć przedsięwzięcie przed impulsywnymi, emocjonalnymi decyzjami niepodpartymi analizą ryzyka.
Szeroki zakres wiedzy i umiejętności w zespole powinien być również podparty dobrymi praktykami przekazywania i dokumentowania wiedzy o prowadzonych projektach, dzięki czemu nawet utrata kluczowych członków zespołu nie niszczy całego przedsięwzięcia.
Ryzyka biznesowe startupu
Każda inwestycja, a szczególnie ta o wysokiej stopie wzrostu, jest obarczona ryzykiem. W wypadku startupów jest to jednak szczególnie dotkliwe, ze względu na ich silnie prorozwojowych charakter. W wyniku tego tylko około 1 na 10 startupów przetrwa pierwszy rok dlatego warto przyjrzeć się wybranym aspektom ryzyka w prowadzeniu startupu:
Ryzyko potrzeb rynkowych
Startupy są szczególnie wrażliwe na ryzyka związane z wielkością potencjalnego rynku. Ich dynamiczny model rozwoju wymaga wręcz by nisza rynkowa, w którą próbujemy trafić była wystarczająco dużo, ale nie na tyle duża by przyciągną konkurencję w postaci dużych podmiotów. Szczególnie dużym ryzykiem obarczone są nisze, które dynamicznie rosną. Gdy rozrost niszy będzie większy niż tempo rozwoju przedsiębiorstwa, szybko może się okazać, że rynek ten przyciąga konkurencję, co znacząco zmniejszy maksymalną stopę zwrotu z inwestycji.
Ryzyko czasu
Tworzenie startupu to wyścig. Trzeba jednak pamiętać, że szybkość to nie wszystko i trzeba najpierw wystartować we właściwym momencie. Nawet najlepiej przygotowany produkt lub usługa nie znajdą nabywców jeśli pojawią się zanim rynek będzie na nie gotowy, a zbyt wcześnie zrealizowana inwestycja, będzie nękana kosztami stałymi i obsługi kapitału, przez co może nie dotrwać do momentu otwarcia się rynku na nowe rozwiązania.
Równie ważna w wyborze czasu jest kontrola cyklu koniunkturalnego. Tworząc dynamicznie rozwijający się podmiot u progu recesji, możemy zostać odcięci od finansowania niezależnie od potencjału naszego przedsięwzięcia.
Ryzyko w zarządzaniu zasobami ludzkimi i wiedzą
Ryzyko w zarządzaniu zasobami ludzkimi i wiedzą są w startupach nierozerwalne związane. Dlatego nie można polegać tylko na ludziach jako nośniku wiedzy, tylko wszelkie aspekty związane z projektem należy dokumentować. Pozwala to na swobodną rotację kadr, oraz przygotowuje kluczowych pracowników do roli mentorów wobec nowych członków zespołu, którzy potencjalnie będą mogli przejąć ich obowiązki. Dobre udokumentowanie projektu zmniejsza koszty wyszkolenia kolejnych pracowników i chroni przed skutkami odejścia kluczowych członków zespołu.
Podobnie jak w przypadku wiedzy, należy również przekazywać obowiązki nowo wprowadzanym pracownikom. Prawidłowe delegowanie obowiązków uchroni zespół przed paraliżem, gdy struktura zespołu będzie się zmieniać, będą mogli oni zwinnie przejmować role swoich współpracowników, zapewniając ciągłość przepływu pracy.
Ostatnim elementem ryzyka w zarządzaniu zasobami ludzkimi jest motywacja. Startupy to projekty zdecydowanie preferujące silnie zmotywowane zespoły nastawione na realizację celów. Niestety są to również zespoły podatne na wypalenie zawodowe, ponieważ motywacja jest formą stresu, a źle zarządzany stres jest czynnikiem destrukcyjnym, tak na poziomie jednostki, jak i organizacji.
Ryzyko otoczenia prawnego
Często startupy powstają w otoczeniu zagadnień nieuregulowanych prawnie. Ryzyko to szczególnie w fazie początkowej rozwoju jest dane i startup nie ma możliwości wpływania na nie. W wypadku gwałtownej zmiany przepisów prawnych przedsiębiorstwo może ponieść spore straty, a nawet zostać odcięte od finansowania i obciążone kosztami administracyjnymi wobec kapitału już zebranego. W obecnym stanie rynku kapitałowego najbardziej zagrożone projekty oparte o pozyskiwanie kapitału z nietradycyjnych form finansowania jak crowdfunding i tokenizacja.
Z jakich branży pochodzi najwięcej startupów?
Według raportu Polskie Startup 2021 przygotowanego przez NGO Startup Poland, najwięcej startupów w Polsce powstaje w branżach sztucznej inteligencji, e-commerce, medtech, edukacji i business intelligence. Jednak w ujęciu ogólnym na Polskim rynku startupów panuje równowaga pomiędzy podmiotami prowadzącymi działalność wytwórczą, usługową i mieszaną.
Czy startup jest modelem przedsiębiorstwa dla mnie?
Z pytaniem pozostawiam każdego z czytelników. Startupy są podręcznikowym przykładem inwestycji o wysokiej stopie zwrotu i wysokim ryzyku. Taka forma organizacji przedsiębiorstwa może być trudna dla początkujących inwestorów, ale obecność w projekcie doświadczonego inwestora zwiększa, nawet trzykrotnie, szansę jego powodzenia. Kluczami do odniesienia sukcesu są zrozumienie specyficznego dla wybranej branży ryzyka oraz ogromne zaangażowanie w rozwój startupu oraz elastyczność decyzyjna i kadrowa. Opierając się na tych wartościach możemy stworzyć przedsiębiorstwo, które już na starcie będzie czymś więcej niż tylko małą początkującą firmą. Tworzymy firmę, która ma potencjał do zawojowania rynku.
Brak komentarzy