Zawsze pamiętaj o użytkowniku – ta myśl powinna przyświecać wszystkim, którzy tworzą produkty i usługi. Świadomość tego, kto jest naszym klientem i dostosowanie produktu do jego potrzeb, stylu życia, oczekiwań i lęków może zagwarantować produktowi sukces. I odwrotnie – nawet najlepsze oprogramowanie czy projekt graficzny strony www nie podbiją serc użytkowników, jeśli nie trafią w ich gust lub będą niezrozumiałe. Ale skąd wiedzieć, co myślą i czego pragną ludzie, których przecież nie znamy na etapie tworzenia? Z pomocą przychodzą nam persony UX.
UX i UI to dwa pojęcia nierozerwalnie związane z projektowaniem. Choć brzmią podobnie i dla wielu osób znaczą to samo, w praktyce oznaczają dwie różne działki projektowania, niezbędne do tworzenia funkcjonalnych aplikacji, stron www i innych projektów.
UI, czyli User Interface, to projektowanie interfejsu graficznego – dokładnie to, z czym potocznie kojarzą się oba pojęcia i praca grafika.
Co to jest UX? Kilka słów o projektowaniu UX
Czym w takim razie jest podobnie brzmiący UX? Skrót pochodzi od User Experience i oznacza projektowanie doświadczeń użytkownika. W wielu firmach, szczególnie w niewielkich zespołach projektowych, za UI i UX odpowiada ta sama osoba, jednak łączenie tych pojęć jest błędem.
O ile projektant UI skupia się na wizualnych aspektach strony lub aplikacji (kolorach, kształtach), o tyle zadaniem projektanta UX jest takie wymyślenie przepływów w aplikacji, pozycji przycisków, rozmiarów itd., by użytkownik uznał aplikację za jak najbardziej przydatną i intuicyjną. Dlatego mówi się o projektowaniu doświadczeń. I jednym z narzędzi często wykorzystywanych przez projektantów UX jest Persona UX, czyli reprezentacja naszego typowego klienta.
Persona UX – co to jest?
Persona to reprezentacja klienta firmy, użytkownika aplikacji i tak dalej. Co dokładnie to znaczy?
Każdy zespół mający za zadanie zaprojektować produkt lub usługę powinien najpierw zbudować personę UX – czy to wspólnymi siłami, czy korzystając z pracy projektanta UX, jeśli taki jest. Persona jest dokumentem, który dokładnie opisuje naszego potencjalnego klienta/użytkownika – mówi o jego celach, potrzebach, planach. Persona może opowiadać historię użytkownika, powinna zawierać zdjęcie czy informacje o wieku lub danych geograficznych. Dokładny wygląd persony UX zależy oczywiście od charakterystyki projektu, ale im będzie bliższa rzeczywistości – tym lepiej.
Jak zrobić personę UX?
W Internecie można znaleźć gotowe kanwy, można także samemu zbudować personę, pamiętając o tym, by zawrzeć w niej jak najwięcej informacji. Taki dokument dla niewtajemniczonego oka przypomina trochę CV albo kartę postaci w grze RPG – opowiada o kimś, dla kogo będziemy pracować. Uśrednia informacje, ale jest na tyle dokładny, byśmy projektując, rysując czy pisząc kod wiedzieli jakie rozwiązania zastosować, a w które lepiej nie inwestować czasu i pieniędzy.
Skąd wziąć dane do persony?
Już wiemy, że persona jest dokumentem przedstawiającym naszego uśrednionego, typowego i rzeczywistego klienta. Tylko skąd wziąć te wszystkie dane, by ją stworzyć?
Istnieją różne typy person UX, ale dwa z nich są najpowszechniejsze i najłatwiejsze do stworzenia. Tworząc personę nie musimy ściśle stosować się do jednego z nich, możemy mieszać dane pochodzące z różnych źródeł i z naszych wyobrażeń oraz doświadczeń. Ważne, by nie odbiegać od tematu i nie tworzyć idealnych klientów – persona ma być jak najbardziej prawdziwa, z jej zaletami i wadami, celami i lękami. Wiedząc o słabościach i trudnościach, dostajemy konkretne wytyczne, czego w naszym projekcie unikać.
Skąd w takim razie wziąć niezbędne dane i jak zbudować personę UX?
Design persona UX
Do zbudowania persony UX typu „design persona” potrzebujemy zgromadzić jak najwięcej danych statystycznych i analitycznych o naszych potencjalnych klientach lub użytkownikach. Dane możemy zbierać na podstawie badań i wywiadów. Posiadając listę imion i nazwisk dotychczasowych klientów możemy spróbować ręcznego pozyskiwania danych z mediów społecznościowych lub posunąć się do analizy konkurencji i zachowania ich klientów na ich mediach. Budowanie persony UX w rodzaju „design persona” to swego rodzaju połączenie pracy analityka danych z detektywem – im więcej zbierzemy i im więcej źródeł połączymy (Google Analitycs, media społecznościowe, badania) tym lepszą personę zyskamy.
Proto-persona
Małe zespoły o ograniczonym budżecie mogą zdecydować się na stworzenie proto-persony, czyli zbudować personę UX w oparciu o swoje przewidywania. Taka persona będzie zdecydowanie gorsza od „design persony”, ale może pomóc z wystartowaniem projektu i przewidzeniem profilu użytkownika, przynajmniej na początku tworzenia aplikacji lub usługi.
Po co tworzymy personę UX – przykład z życia
Stworzenie persony UX wydaje się świetnym sposobem na usystematyzowanie pracy całego zespołu, zebranie informacji o poszczególnych klientów, analizy ich stylu życia i tak dalej. Ale jak to przekłada się na prawdziwe życie?
Załóżmy, że chcemy stworzyć aplikację do sprzedaży nieruchomości i przygotowujemy automatyczne powiadomienia w telefonie o nowych ofertach oraz nasz copywriter ma napisać wszystkie teksty. Oczywiście, możemy zrobić kolejną aplikację, która będzie zachęcała do zakupu „idealnej nieruchomości w doskonałej dzielnicy”, ale po co?
Załóżmy, że za pośrednictwem naszej aplikacji próbujemy sprzedawać droższe mieszkania bliżej centrum miasta. Tworzymy personę (albo kilka, bo wcale nie musi być jedna!). Odnotowujemy w niej, że potencjalnym klientem jest mężczyzna w wieku 35-40 lat, prawdopodobnie właśnie założył rodzinę, dostał awans i jest gotów na nowe, wygodniejsze mieszkanie dla nadchodzącego dziecka. Wiedząc to, możemy wyświetlić powiadomienie w jego telefonie w godzinach 8-9 rano, gdy prawdopodobnie dojeżdża do pracy w centrum miasta i znudzony w metrze przegląda wiadomości. Co więcej, mając te dane, nasz copywriter, zamiast kusić „nowym, lepszym mieszkaniem”, może spróbować bardziej personalizowane tekstu, typu: „znudzony długimi dojazdami do pracy i zmęczony brakiem czasu dla rodziny…”.
Właśnie w ten sposób persony pomagają zmienić myślenie o aplikacji i stworzyć lepiej personalizowany produkt dla grupy docelowej!
Persony UX przydatne w całym zespole
Z person skorzysta każdy członek zespołu. Dobrze zaprojektowana persona pomaga uspójnić wizję, podpowiada z jakich rozwiązań korzystać, a czego unikać. Inaczej projektuje się aplikacje dla osób starszych, a innymi kolorami zachęca kobiety do zakupu. Projektowanie person i całe projektowanie UX wymaga nie tylko wiedzy dziedzinowej, ale też umiejętności marketingowych i psychologicznych. Ale właśnie dzięki dobrze zaprojektowanym personom cały zespół wie, co robi, a my jesteśmy o krok przed konkurencją.
Brak komentarzy